audiovisuele poëzie
Ben Verschuren
dichter / schrijver
BRIEVEN
reageren
Berichten uit de bovenwereld
… er is een rechtstreekse lijn naar je vader, naar diens vader, van alle vaders naar hun eerdere vaders. Hij stopt bij mijn zoon, vader onbekend, tenminste in de registers. Ik ben zijn moeder en daarmee de moeder van alle zonen,
jouw stammoeder...
Ik heb gezien hoe je mijn stamboom ontrafelde, mijn kind onwettig noemde, ja ik was verliefd zoals jij dat al je hele leven bent, ik kreeg een kind, plotseling en zo vanzelfsprekend. Hij droeg mijn naam en gaf die door aan zijn zoon die hem door zou geven aan volgende zonen en uiteindelijk aan jou.
De schaamte, toen al een groot goed voor velen, wees ik af, mijn omgeving heeft haar in ere gehouden. Mijn kind heb ik ertegen beschermd, mijn kleinzoon echter hebben ze niet ontzien. Hij heeft haar meegetorst in stilte en de onwetendheid doorgegeven zoals dat gaat bij familiegeheimen.
schaamte gedraagt zich nonchalant zoals de rook van een sigaar, hij kringelt langs je schouder door je neusgaten naar binnen, mmm lekker, als je haar inhaleert voel je de prikkeling, je weet dat het niet goed is maar je raakt eraan verslaafd, je wil niet meer zonder ook al word je er nog zo misselijk van
je stammoeder
De familieopstelling waar je mij hebt ontdekt.
Het was goed om hem weer te zien, de vader van mijn zoon. Het verliefde gevoel, ik begrijp je nu beter. Het was goed om mijn zoon terug te zien. Blij en spontaan, zonder gêne. Het was ook goed om verder te kijken dan toen mogelijk was: een oude kleinzoon, een volwassen achterkleinzoon, jij nog vele stappen verder.
Ik wist niet dat gêne buiten je om kan ontstaan, opgeroepen door een vergiftigde omgeving en als in het geheim overgeheveld naar onschuldige en kwetsbare nazaten.
Ik schrok, ik wilde het niet zien. Tot jij een lint trok naar het verleden en naast mij kwam staan.
Ik voelde dezelfde tinteling, ik voelde dat jij het voelde, dezelfde siddering, de euforie die bij geliefden hoort. Maar het was meer dan dat, het was een getuigenis.
Hoe droevig keken de anderen. Ik voelde een schuld die er niet was, althans er niet hoorde te zijn, hij werd mij aangerekend maar anderen gegeven. Schuld, het is als de slinger van een klok (wie wel, wie niet, jij wel, ik niet) die elke dag opnieuw wordt opgewonden. Zonder opwinding geen slag, zonder slag geen tijd, zonder tijd geen schuld.
Schuld is een grootmeester in balans, hij houdt het midden zodat hij alle kanten op kan. Maar er moet heen en weer bewogen worden, schuld is als de dood voor stilstand, een ommekeer is zelfs funest.
Dat is wat bij de familieopstelling gebeurt: de tijd wordt teruggedraaid en daarmee ook de schuld.
Ook jij had er aanvankelijk geen weet van, dat kenmerkt het familiegeheim: het is als een huis dat geen ramen en deuren heeft en toch huis wil zijn. Je moet ondergronds om van binnenuit de luiken te ontgrendelen. Als een mol die een gangenstelsel graaft om het onderaardse lucht te geven. Niet iedereen wil dat, durft dat. Tot zo lang zal er altijd iemand zijn die alles in balans houdt, het gaat om schuld tenslotte, en de last op zich neemt zodat de anderen vrij kunnen bewegen. En de tijd verstrijkt alsof er niets aan de hand is.
Ik ga de last terugnemen, hoe onterecht ook, het hindert hen, ik ben tenslotte de oudste, verantwoordelijk, wie moet het anders doen?
je dierbare stammoeder